#เนื้อหาภาษาจีน #封 #封城 #Lockdown #ปิดเมือง
ในช่วง Lockdown แบบนี้ จากชีวิตที่เคยเดินทางได้อย่างอิสระ ก็ถูกปิดกั้นให้ต้องอยู่แต่ในบ้านไม่กล้าออกไปไหน แถมตอนนี้น่าจะเรียกได้ว่าไปช่วงกึ่งล็อกดาวน์ หรือ ก็คือยังล็อกดาวน์ไม่สมบูรณ์น่ะแหละ ในภาวะแบบนี้ทำให้แอดมินนึกถึงอักษร 封 (fēng) ที่ผู้เริ่มต้นเรียนๆกันว่าเป็นลักษณะนามของจดหมาย หรือ เอกสาร ที่เป็นซอง เป็นฉบับ แต่อักษรนี้กลับสะท้อนถึงภาวะในตอนนี้ของไทยในหลากหลายมุมมองได้อย่างไม่น่าเชื่อ
ในบทความนี้แอดมินจะพาไปรู้จัก 封 ในหลายๆ ความหมายกัน
DeeSci x สร้างภาพเล่าเรื่อง 图图是道 | ลองมองในอีกมุมมองว่าการล็อกดาวน์ได้ผลจริงๆ แค่ไหนในเชิงวิทยาศาสตร์ อะไรจะมาถึงเราก่อนกัน ระหว่าง ไวรัส วัคซีน และ อดตาย อ่านบทความร่วมของ DeeSci x สร้างภาพเล่าเรื่อง 图图是道 ได้ที่ลิงค์ท้ายบทความ
封套 ซอง ฉบับ ลักษณะนามที่คุ้นเคย
อักษร 封 fēng จริงๆ แล้ว เกี่ยวข้องอยู่หลายความหมาย หนึ่งในความหมายที่เราเจอกันตั้งแต่บทเรียนแรกๆ คือเป็นลักษณะนามของจดหมาย หรือ เอกสารที่ใส่เป็นซอง อาจเทียบเคียงได้เท่ากับคำว่า ซอง หรือ ฉบับในภาษาไทย ในเชิงความหมายนี้เมื่ออักษร 封 อยู่คู่กับคำที่ดูแล้วเกี่ยวข้องกับเอกสาร ก็พอจะเดาได้ว่าเกี่ยวกับซอง หรือ การคลุม คำศัพท์ที่เกี่ยวข้องในเชิงความหมายนี้ ได้แก่
- 封套 | fēngtào | ซอง ซองเอกสาร
- 封面 | fēngmiàn | ปก (หนังสือ หรือ สิ่งพิมพ์)
- 封条 | fēngtiáo | ผนึก ตราผนึก มักหมายถึงแผนกระดาษยาวๆที่มาแปะเพื่อประกาศการยึดทรัพย์ หรือ ห้ามเข้า พร้อมประทัยตราหน่วยงาน
- 封皮 | fēngpí | กระดาษห่อ แผ่นกระดาษปิดทับหนังสือ ตราประทับ
- 信封 | xìnfēng | ซองจดหมาย
- 一封信 | yìfēngxìn | จดหมาย 1 ฉบับ / จดหมาย 1 ซอง
封建社会 สังคมศักดินา และการแต่งตั้ง
ในยุคที่ยังมีฮ่องเต้ และ สังคมศักดินาอยู่นั้น อักษร 封 ได้มีความเกี่ยวข้องอย่างลึกซึ้ง ระบอบศักดินาคืออะไร? ระบอบศักดินาในภาษาจีนเรียกว่า 封建制度 (fēngjiàn zhìdù) หรือ Feudalism ในภาษาอังกฤษ โดยทั่วไปคือรูปแบบการปกครองที่มีการแบ่งชนชั้น ยึดถือที่ดินเป็นอำนาจโดยจะมีกษัตริย์ เป็นเจ้าที่ดินและแบ่งที่ดินให้กับขุนนางต่างๆ เพื่อปกครองต่อ กำหนดบรรดาศักดิ์ตามที่ดินที่ถือครองอยู่ ชาวนา หรือ คนงานที่อยู่ในที่ดินจะถือเป็นทาสติดที่ดินต้องแบ่งส่วนผลผลิตที่ได้ให้เเก่เจ้าที่ดิน ไม่สามารถออกนอกพื้นที่ได้ และยังคงมีระบบทาสต่างๆ อยู่อย่างชัดเจน อักษร 封 เลยมีความหมายเกี่ยวเนื่องกับที่ดินและการแต่งตั้ง
ในอารยธรรมจีน 封建制度 หรือ ระบอบศักดินา อยู่มาตั้งแต่ยุคชางโจว (商周时期 Shāng Zhōu shíqī | ประมาณ 1600-256 ปีก่อน ค.ศ.) มีการปรับปรุงเรื่อยมาจนถึงราชวงศ์ชิง (清朝 Qīng cháo | สิ้นสุดที่ปี ค.ศ. 1912) มีลักษณะพิเศษอยู่คือฮ่องเต้จะถือครองอำนาจสูงสุดต่างจากกษัตริย์ ที่อำนาจจะตกไปอยู่ที่ขุนนาง ทางวิชาการเรียกว่า ระบอบประมุขศักดินา 封建君转制 (Fēngjiàn jūn zhuǎnzhì)
จากความเกี่ยวโยงนี้ 封 จึงมีคำศัพท์ต่างๆที่เกี่ยวข้องดังนี้
- 分封 | fēnfēng | แบ่งที่ดินให้และแต่งตั้งเป็นขุนนาง (เจ้าครองที่ดิน)
- 封建社会 | fēngjiàn shèhuì | แบ่งที่ดินให้และแต่งตั้งเป็นขุนนาง (เจ้าครองที่ดิน)
- 封建制度 | fēngjiàn zhìdù | ระบอบศักดินา
- 封建主 | fēngjiàn zhǔ | เจ้าครองที่ดิน
- 封地 | fēngdì | ที่ดินในปกครองที่ได้รับจากการมอบศักดินาให้
- 封号 | fēnghào | แต่งตั้งตำแหน่ง (โดยฮ่องเต้)
ซึ่งอิทธิพลของการถูกใช้ในระบบศักดินายังส่งผลให้ไปมีความหมายในเชิงอำนาจกลายๆ แม้ในปัจจุบันจะไม่ได้ถูกใช้ในกรณีนี้แล้วก็ตาม ก็ยังคงหลงเหลือความหมายในเชิงนี้อยู่บ้าง
ภาพจาก:
- https://kuaibao.qq.com/s/20200402A0SUZU00?refer=spider
- https://newbloommag.net/2015/12/20/justice-bao-thailand/
封闭 ปิดสนิท ไม่ให้เข้า ไม่ให้ออก
อีกหนึ่งความหมายของ อักษร 封 ซึ่งเป็นความหมายที่พบได้บ่อยมากๆ ในปัจจุบัน และความหมายนี้คือหัวใจหลักของ 封 ในความเห็นส่วนตัวของแอดมิน 封 มีความหมายเกี่ยวข้องกับการปิด ตัดขาดภายนอกกับภายในออกจากกัน เมื่อเราเห็นคำในอักษร 封 ในลักษณะที่เป็นคำกิริยา ก็สามารถเดาได้ว่าต้องมีความเกี่ยวข้องกับการปิดกั้น และในบางคำยังมีความหมายเกี่ยวกับการใช้กำลังหรืออำนาจเพื่อปิดกั้นด้วย
คำศัพท์ที่มีความหมายไปในเชิงนี้ได้แก่
- 封闭 | fēngbì | ปิดผนึก ปิดสนิท ตัดขาดจากภายนอก
- 封口 | fēngkǒu | ปิดอะไรที่มีลักษณะเป็นรู เป็นช่อง หรือ ปากทาง เช่นปิดปากแผล ปิดช่อง และ ยังมีความหมายในลักษณะปิดปากไม่ให้พูด เช่น 封口费 เงินค่าปิดปาก
- 封门 | fēngmén | ปิดล็อกประตูไม่ให้คนเข้าออกเลย ในสมัยโบราณจะหมายถึงการปิดยันต์คู่หน้าประตูเมื่อมีผู้เสียชีวิตในบ้านด้วย
- 封冻 | fēngdōng | (แม่น้ำ ห้วย หนอง บึง) แข็งเป็นน้ำแข็งจนไม่สามารถไหลได้
- 封火 | fēnghuǒ | การทำให้ไฟลุกโชนอย่างช้าๆ ค่อยๆเลี้ยงไฟ ไม่ให้ไฟแรงจนเกินไป
- 封河期 | fēnghéqī | ช่วงเวลาที่แม่น้ำกลายเป็นน้ำแข็งไม่สามารถไหนได้
- 封锁 | fēngsuǒ | การปิดล้อมด้วยกำลังทหาร ในปัจจุบัน ยังเปลี่ยนใช้ เศรษฐกิจ หรือการเมืองเพื่อปิดล้อมก็ได้
- 封禁 | fēngjìn | แบน (ใช้กับเนื้อหา หรือ หนัง), ปิด(ถนน), บล็อก(บัญชีแอพต่างๆ)
- 封号 | fēnghào | ในปัจจุบันใช้เป็นการแบบบัญชีในอินเตอร์เน็ท หรือ แอพ จากโบราณที่ใช้เป้ฯแต่งตั้งตำแหน่ง
- 封城 | fēngchéng | ปิดเมือง ล็อกดาวน์ (อธิบายเพิ่มเติมต่อไป)
- 解封 | jiěfēng | ปลดผนึก ยกเลิกมาตรการปิดกั้น เลิกแบน
封城 จากปิดเมืองป้องกันข้าศึก สู่การล็อกดาวน์ห้ามเดินทาง
หากใครได้ดูซีรีย์จีนย้อนยุคที่เกี่ยวข้องกับสงครามมาบ้าง ก็คงจะได้ยินคำ 封城 (fēngchéng) หรือ ปิดเมือง ซึ่งเป็นคำสั่งให้ปิดประตูเมือง ไม่ว่าจะเพื่อป้องกันข้าศึก หรือจะปิดเมืองตามกำหนดการก็ตาม ต่อมาเมื่อโลกเปลี่ยนไป สงครามน้อยลง คำๆ นี้ก็เสื่อมความนิยมลงไปตามกาลเวลา
จนกระทั่งเมื่อปี ค.ศ. 2019 封城 ก็ได้กลับมาอีกครั้ง จากแพร่ระบาดของ 新冠肺炎 (Xínguān fèiyán | COVID-19) การกลับมาในคราวนี้ ได้ถูกเปลี่ยนความหมายไปเล็กน้อย และในไทยก็ใช้คำว่าล็อกดาวน์ตามภาษาอังกฤษ จากเดิมที่หมายถึงการปิดกั้นเพื่อความปลอดภัยภายในเมือง คราวนี้เป็นการปิดกั้นเพื่อความปลอดภัยของคนนอกเมืองในภาพใหญ่
封城 เป็นหนึ่งในมาตรการร่วมกับมาตรการ (措施 | cuòshī)อื่นๆของจีน ที่ทำให้การควบคุม 新冠肺炎 หรือ COVID-19 ในประเทศจีนประสบความสำเร็จเป็นอย่างมาก การประสบความสำเร็จนี้ก็ไม่ได้เกิดขึ้นจากนโยบาย (政策 | zhèngcè) เดียว หากแต่เกิดจากนโยบายและมาตรการหลายๆอย่างร่วมกัน ไล่ได้ตั้งแต่ การปิดเมืองอย่างจริงจัง, การตรวจหาผู้ติดเชื้อเชิงรุก, การเร่งฉีดวัคซีน, การให้ความรู้ในการป้องกันดูแลตัวเองกับประชาชน, การเยียวยาทางเศรษฐกิจ, การเพิ่มมาตรการรองรับผู้ป่วยอย่างเร่งด่วน เช่น การสร้าง รพ สนามที่เราเคยเห็นข่าวกันว่าทำได้ภายใน 12 วัน
จากมาตรการทั้งหมดนี้ทำให้เกิด ภาพที่ทั้งน่าชื่นชมและน่าเศร้ามากมาย ไม่ว่าจะเป็นลูกไปหาแม่ที่หน้า รพ แต่ก็ต้องเจอกันโดยมีพลาสติกกั้น คุณหมอที่ไม่กลับบ้านมา 2 เดือนคุยกับแมวที่เลี้ยงผ่านกล้องจนแมวพยายามสัมผัสกล้องเพราะคิดถึงเจ้าของ แม้ที่จีนจะดำเนินมาตรการสุดโต่ง แต่แน่นอนว่าด้วยความพยายามอย่างจริงจังทำให้อัตราการติดเชื้อสามารถควบคุมได้จนประเทศจีน เป็นหนึ่งในประเทศที่แทบจะกลับมาดำเนินกิจกรรมทุกอย่างได้เป็นปกติ ในส่วนของทางฝั่งตะวันตกก็มีวิธีการในรูปแบบอื่นๆ ซึ่งก็ทำให้ได้ผลดีเช่นกัน
แล้วสำหรับประเทศไทยล่ะ? เราคงไม่สามารถทำอย่างจีนหรือตะวันตกได้เหมือนเป๊ะทั้งหมด ทั้งด้วยเงื่อนไขใหม่ๆ ที่ทั้งควบคุมได้และไม่ได้ เช่น เรื่องการกลายพันธุ์ ความสามารถในการจัดหาวัคซีนต่างๆ เพื่อกระจายความเสี่ยง ความสามารถในการกระจายวัคซีน คงต้องฝากเป็นคำถามกันต่อให้คิด เพราะเพียงแค่การล็อกดาวน์อย่างเดียวส่งผลไม่เพียงพอที่จะหยุดเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพเมื่อเชื้อได้เริ่มระบาดเข้าสู่ระดับชุมชนและครอบครัวแล้ว
หากเราล็อกดาวน์อย่างเดียว ผลจะเป็นอย่างไร ได้ประสิทธิภาพมากแค่ไหน แล้วอะไรจะมาถึงเราก่อนกันระหว่าง ไวรัส วัคซีน และ อดตาย หาคำตอบได้ในโพสต์ของ DeeSci เพจความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่จะมาช่วยตอบกัน ไปอ่านกันได้ที่ลิงค์นี้เลย
ติดตามเรื่องราวภาษาจีนย่อยง่ายๆ ด้วยภาพ หรือมีเรื่องอะไรเกี่ยวกับภาษาจีน มาคุยกันได้ที่
อ้างอิง
- https://baike.baidu.com/item/封/64540#1
- https://www.youtube.com/watch?v=gvaSiQIEGLQ
- https://baike.baidu.com/item/封建制度/751392
- https://en.wikipedia.org/wiki/Feudalism
- https://th.wikipedia.org/wiki/ศักดินา
- https://mgronline.com/china/detail/9480000125067
- https://www.thaizhong.org/index.php?option=com_content&view=article&id=1996:2012-09-27-07-42-37&catid=39:สรรนิพนธ์-เหมาเจ๋อตุง-เล่ม-๒-ตอนปลาย&lang=zh
