7 เดือน 7 นี่ นอกจากจะเป็นมหกรรมซื้อของอีกวันแล้ว ยังเป็นวันที่จัดเทศกาล 七夕 (Qīxī | ชีซี) และอีกถึง 3 ประเทศ ได้แก่ ทานาบาตะ (Tanabata / たなばた) ของญี่ปุ่น, ชิลซ็อก (Chilseok / 칠석) ของเกาหลี และ เทิ้ตถิก (Thất Tịch) ของเวียดนามอีกด้วย
บางอาจจะบอก เอ๊ะ ปีนี้ 七夕 ไม่ได้จัดวันที่ 4 สิงหาคม เหรอ ใช่ครับตามนั้นเลย แต่ที่ญี่ปุ่นได้ปรับมายึดตามปฎิทินสากล เลยจะมาเล่าให้อ่านกันว่าแล้ว 七夕 ที่จีนกับ ทานาบาตะ ที่ญี่ปุ่นเนี่ย คือเทศกาลเดียวกัน แล้วต่างกันยังไงบ้าง รอช้าอะไร เริ่มกันเลย
七夕 Qīxī และ Tanabata รากมาจากตำนานเดียวกัน
หลายๆ คนคงไม่รู้ว่า 七夕 และ ทานาบาตะ หรือแม้แต่ ชิลซ็อก นั้นมีที่มาจากตำนานเดียวกัน นั่นคือตำนานของสาวทอผ้ากับหนุ่มเลี้ยงวัวนั่นเอง (牛郎织女传说 Niúláng Zhīnǚ chuángshōu)
เรื่องเริ่มต้นเมื่อสาวทอผ้าที่เป็นนางฟ้าบนสวรรค์ รู้สึกไร้อิสระและเบื่อหน่ายจึงได้หนีลงมาเที่ยวเล่นยังแดนมนุษย์ เที่ยวเล่นไปมา ก็ไปพบรักกับหนุ่มเลี้ยงวัว (ต้องมาเที่ยวเล่นแบบไหนถึงได้สามีกันนะ?) จนแต่งงานและใช้ชีวิตอยู่ด้วยกันถึง 7 ปี ทั้งคู่มีลูกด้วยกัน 2 คน เรื่องราวเหมือนจะไปได้สวย แต่เรื่องก็ไปถึงสวรรค์จนพระแม่ซีหวางหมู่ (西王母 Xīwángmǔ) ทราบเรื่องเข้า และทรงไม่พอพระทัยเป็นอย่างมาก จึงได้ส่งทหารสวรรค์มาพาสาวทอผ้ากลับสู่สวรรค์ แต่ด้วยความรักที่มีนั้น หนุ่มเลี้ยงวัวจึงได้พาลูกทั้งสองบุกขึ้นสวรรค์ไปหาภรรยาของตน แน่นอนว่าต้องพบกับอุปสรรคมากมาย ถึงขนาดที่พระแม่สร้างแม่น้ำสวรรค์(ที่เราเห็นกับเป็นทางช้างเผือกน่ะแหละ) เพื่อไม่ให้ทั้งคู่ได้พบกัน ถึงจะมีอุปสรรค์มากมายมาขวางกั้นแค่ไหน ด้วยพลังแห่งรักทั้งคู่ก็ยังพยายามฝ่าฟัน จนทุกคนต้องใจอ่อนและอนุญาตให้พบกันได้แค่เพียงวันเดียวใน 1 ปี ซึ่งก็คือ 七夕节
สาวทอผ้า ก็คือ ดาวเวกาในกลุ่มดาวพิณ หนุ่มเลี้ยงวัว คือ ดาวอัลแตร์ในกลุ่มดาวนกอินทรี นั่นเอง
ตำนานโดยรวมจะมีความคล้ายกัน แม้จะมีหลายเวอร์ชั่นก็ตาม แล้วมีความแตกต่างอะไรบ้างอ่านต่อเลย
อ้อ แล้วรู้ไหม วันแห่งความรักที่จีนไม่ได้มีแค่วันเดียวนะ มีวันอะไรบ้างอ่านได้ที่บทความนี้เลย
แล้วที่จีนกับญี่ปุ่นต่างกันยังไง
แม้จะมีรากมาจากที่เดียวกัน แต่ก็ได้พัฒนาไปจนแตกต่างกันพอสมควร แล้ว ที่จีนกับญี่ปุ่นมีอะไรแตกต่างกันบ้างนะ มาดูกัน
ชื่อเทศกาล
- จีนเรียก 七夕 (Qīxī | ชีซี)
- ญี่ปุ่นเรียก 七夕 อักษรเดียวกัน แต่อ่านว่า たなばた (ทานาบาตะ)
วันที่จัดเทศกาล
- ที่จีน จัดวันที่ 7 เดือน 7 ตามปฎิทินการเกษตรของจีน(中国农历七月初七)
- ที่ญี่ปุ่น จัดวันที่ 7 กรกฎาคม ตามปฎิทินสากล (ยังมีจัดไม่ตรงกันในบางพื้นที่)
ชื่อตัวละครในเรื่องเล่า
- จีนเรียก
- หนุ่มเลี้ยงวัวว่า 牛郎 (Niúláng)
- สาวทอผ้าว่า 织女 (Zhīnǚ)
- ญี่ปุ่นเรียก
- หนุ่มเลี้ยงวัวว่า 彦星 อ่านว่า ひこぼし (ฮิโกโบชิ)
- สาวทอผ้าว่า 織姫 อ่านว่า おりひめ (โอริฮิเมะ)
สิ่งที่ทำในวันนี้
- ที่จีน
- นิยมรับประทานขนมเค้กทำจากแป้ง งา น้ำตาลและน้ำผึ้ง เรียกว่า 巧果 (Qiǎo guǒ) และยังมีอย่างอื่นที่นิยมรับประทานดังนี้ 酥糖 (Sū táng)、巧巧饭 (Qiǎo qiǎo fàn)、瓜果 (Guā guǒ)
- ธรรมเนียมดั้งเดิมหญิงสาวไหว้ และ ขอพรให้ตนเก่งด้านงานบ้านงานเรือน มีชีวิตสมรสที่ดี หรือหาสามีในอนาคต ในปัจจุบันยังมีการไหว้เทพต่างๆ เช่น 魁星 (Kuíxīng | เทพเจ้าดาวไถ)、牛郎、床母 (Chuáng mǔ | เจ้าแม่หัวเตียง) ในวันนี้ให้เห็นอยู่ด้วย
- ปัจจุบัน ด้วยผลจากการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม จากเทศกาลดั้งเดิมได้พัฒนากลายเป็นเทศกาลแห่งความรักของจีน คู่รักเลยนิยมปฎิบัติกันเหมือนวันวาเลนไทน์ แลกของขวัญ ไปดินเนอร์ใต้แสงเทียน หรือจะไปดูหนังก็แล้วแต่จะสะดวกกัน
- ที่ญี่ปุ่น
- นิยมเขียนคำขอพรลงกระดาษไปผูกกับกิ่งไผ่ในเทศกาลนี้
- จัดงานเทศกาลมีบูธและร้านค้าต่างๆ มากมาย
- นิยมใส่ชุดยูกาตะในวันนี้ด้วย
วันที่ 7 เดือน 7 เหมือนกัน แต่ใช้คนละปฎิทินนะ
มีอธิบายไปบ้างแล้วสำหรับวันที่จัดเทศกาล ในส่วนของจีนจะยึดตาม วันที่ 7 เดือน 7 ของปฎิทินการเกษตรของจีน(中国农历七月初七) ทำให้แต่ละปีไม่ตรงกัน แต่ในญี่ปุ่นเพื่อความสะดวก ได้เปลี่ยนจากการใช้ปฏิทินจันทรคติไปใช้ปฏิทินสากลตั้งแต่ปี ค.ศ.1873 แต่ก็ยังคงมีบางพื้นที่ยังยึดตามปฎิทินจันทรคติเช่นเดิม
วันที่จัดของจีนในแต่ละปี
- 4 สิงหาคม ค.ศ.2022
- 22 สิงหาคม ค.ศ.2023
- 10 สิงหาคม ค.ศ.2024
- 29 สิงหาคม ค.ศ.2025
เทศกาลในแถบเอเชียตะวันออกยังมีความคล้ายกันอยู่อีกหลายเทศกาลเช่นกัน ใครจะไปคิดว่าเทศกาลที่ดูเหมือนจะแตกต่างกันอย่าง 七夕 (Qīxī | ชีซี) ของจีน และ たなばた (ทานาบาตะ) ของญี่ปุ่นจะมีที่มาจากตำนานเดียวกัน ใครเคยได้ไปร่วมเทศกาลในทั้งสองประเทศนี้มาบ้าง มาแชร์ประสบการณ์กันหน่อยนะครับ รออ่านเลย
ติดตาม Tutustory 图图是道 เรื่องราวภาษาจีนย่อยง่ายๆ ด้วยภาพ หรือมีเรื่องอะไรเกี่ยวกับภาษาจีนมาคุยกันได้ที่
อ้างอิง
- https://baike.baidu.com/item/七夕节/226647?fromtitle=七夕&fromid=25249#4
- https://baike.baidu.com/tashuo/browse/content?id=84d19be01c3817324a4bdf96
- https://en.wikipedia.org/wiki/Qixi_Festival
- https://www.chinahighlights.com/festivals/double-seventh-festival.htm
- https://www.kokugakuin.ac.jp/en/article/10736
- https://theculturetrip.com/asia/japan/articles/tanabata-a-brief-history-of-japans-star-festival/
- https://www.nao.ac.jp/faq/a0309.html#:~:text=日本では織女のこと,することができます。
- https://www.narit.or.th/index.php/astronomy-article/1955-seven-festival
