ในตอนที่แล้วเราได้พูดถึง 点号 (diǎnhào) เครื่องหมายวรรคตอนที่ใช้เพื่อการแบ่ง เชื่อม และ จบประโยคกันไปแล้ว แต่ยังมีเครื่องหมายวรรคตอนอีกกลุ่มที่มีส่วนสำคัญมากในการเขียนภาษาจีน นั่นคือ 标号 (biāohào) เป็นกลุ่มเครื่องหมายที่ใช้เน้นความหมาย และบอกประเภทของข้อความ ส่วนจะใช้ยังไงมาตามอ่านกันต่อได้เลย
สำหรับใครที่ยังไม่ได้อ่านตอนที่ 1 สามารถอ่านได้ที่นี่
- 标号 เครื่องหมายเฉพาะ แยกใช้ตามฟังก์ชัน
- ‘ ’ “”「」『』 | 引号 | yǐnhào | อัญประกาศ หรือ เครื่องหมายคำพูด
- （）[] 〔〕【】 | 括号 | kuòhào | นขลิขิต หรือ วงเล็บ
- —— | 破折号 | pòzhéhào | เครื่องหมายเส้นคั่นยาว
- — – ～ | 连接号 | liánjiēhào | ยัติภังค์ หรือ เครื่องหมายเชื่อม
- …… | 省略号 | shěnglüèhào | จุดประ หรือ เครื่องหมายไข่ปลา
- 《》〈〉| 书名号 | shūmínghào | เครื่องหมายชื่อหนังสือ
- · | 间隔号 | jiān’géhào | เครื่องหมายคั่น
- ．| 着重号 | zhuózhònghào | เครื่องหมายเน้นอักษร
- ___ | 专名号 | zhuānmínghào | เครื่องหมายสัญประกาศ หรือ เครื่องหมายขีดเส้นใต้
- อ้างอิง
标号 เครื่องหมายเฉพาะ แยกใช้ตามฟังก์ชัน
标号 เป็นกลุ่มเครื่องหมายที่ช่วยระบุความหมายเฉพาะทางต่างๆ ออกมา ไม่ว่าจะเป็น การเน้นความสำคัญ การบอกว่าเป็นชื่อหนังสือ การหันเหความหมาย หรืออื่นๆ
ในกลุ่มนี้มีเครื่องหมายทั้งหมดได้แก่ 引号（“ ” ‘ ’）เน้นว่าเป็นคำพูด หรือเน้นความหมาย、括号〔（ ） { } 〕แทรกเนื้อหาเพิ่ม、破折号（ —— ）ขยายความหรือบอกว่าหลังจากนี้จะไปอีกทาง、省略号（……）เครื่องหมายละข้อความให้รู้ว่ามีต่อแต่ไม่เขียน、着重号（ ．）เน้นอักษรตรงๆ、书名号（《 》〈 〉）เน้นชื่อหนังสือ หัวข้อ บทความต่างๆ、间隔号（·）ไว้คั่นชื่อคนต่างชาติหรือชื่อบทหรือหนังสือ、连接号（ — ）ใช้เชื่อมข้อความที่ต่อเนื่องกัน และ 专名号（ ____ ）เน้นชื่อเฉพาะ
อธิบายการใช้ 标号 แบบต่างๆ ดังนี้：
‘ ’ “”「」『』 | 引号 | yǐnhào | อัญประกาศ หรือ เครื่องหมายคำพูด
เครื่องหมายทั้ง 4 จัดเป็นเครื่องหมายคำพูดทั้งหมด อธิบายให้เข้าใจง่ายๆ
- ‘ ’ 「」ทั้งคู่จัดเป็น 单引号 dānyǐnhào อัญประกาศเดี่ยว และ
- “” 『』ทั้งคู่จัดเป็น 双引号 shuāngyǐnhào อัญประกาศคู่
เพียงแค่ ‘ ’ “”จะใช้เมื่อเขียนอักษรจีนในบรรทัดแนวนอน ส่วน 「」『』จะใช้เมื่อเขียนภาษาจีนในบรรทัดแนวตั้ง การเลือกใช้โดยปกติให้เลือกใช้ 双引号 ก่อน ถ้าหากต้องเขียนซ้อนกันให้ใช้ 双引号 ไว้ข้างนอก และ 单引号 ไว้ข้างใน
引号 มีวิธีการใช้งานดังนี้
1. ใช้เน้นคำที่มีความหมายพิเศษ
这样的“聪明人”还是少一点好。
Zhèyàng de “cōngmíng rén” háishì shǎo yīdiǎn hǎo.
คนฉลาดแบบนี้มีน้อยไว้หน่อยจะดีกว่านะ (คนฉลาดในที่นี้ไม่ได้มีในความหมายที่ดี หรือ ตามปกติที่ควรจะเป็น)
2. ใช้อ้างอิงข้อความหรือใช้กับข้อความที่เป็นคำพูด
他站起来问：“老师，‘有条不紊’是什么意思？”
Tā zhàn qǐlái wèn:“Lǎoshī, ‘yǒutiáobùwěn’ shì shénme yìsi?”
เขายืนขึ้นมาถามว่า “อาจารย์ครับ，’เป็นไปตามระเบียบแบบแผน‘ หมายความว่าอย่างไร?”
（）[] 〔〕【】 | 括号 | kuòhào | นขลิขิต หรือ วงเล็บ
ใช้เพื่ออธิบายเพิ่มเติมในกรณีที่ข้อความนั้นใส่เข้าไปในเนื้อหาหลักแล้วจะทำให้สับสน ขาดความต่อเนื่อง เช่น การอธิบายความหมายของคำศัพท์ ที่มา การแทรกความเห็น ความเข้าใจเกี่ยวกับคำหรือประโยคนั้นๆ
写研究性文章跟文学创作不同，不能摊开稿纸搞“即兴”。（其实文学创作也要有素养才能有“即兴”）
Xiě yánjiū xìng wénzhāng gēn wénxué chuàngzuò bùtóng, bùnéng tān kāi gǎozhǐ gǎo “jíxìng”.(Qíshí wénxué chuàngzuò yě yào yǒu sùyǎng cáinéng yǒu “jíxìng”)
การเขียนบทความวิจัยแตกต่างจากการสร้างวรรณกรรม คุณไม่สามารถนึกอยากจะเขียนอะไรก็เขียนแบบ “ด้นสด” ได้ (อันที่จริง การสร้างวรรณกรรมต้องฝึกฝนเพื่อที่จะ “ด้นสด” ได้)
โดยปกติ จะเลือก （）วงเล็กธรรมดาในการเขียนเสมอ แต่ก็ยังพบเห็นวงเล็บแบบอื่นๆ ได้ “[]” 方括号 fāng kuòhào、“〔〕” 六角括号 liùjiǎo kuòhào และ “【】” 方头括号 fāng tóu kuòhào ในการเขียนประเภทอื่นๆ เช่น คณิตศาสตร์ เป็นต้น
—— | 破折号 | pòzhéhào | เครื่องหมายเส้นคั่นยาว
ความยาวเส้นจะเท่ากับ 2 ตัวอักษร ใช้แสดงความหมายของประโยคที่หันเหความหมายไปอีกความหมายหนึ่ง หรือใช้เมื่อต้องการชี้แจง, ขยายความ หรือเพื่อเน้นเสียงยาว
“今天好热啊！── 你什么时候去上海？”张强对刚刚进门的小王说。
“Jīntiān hǎo rè a!──Nǐ shénme shíhòu qù shànghǎi?” Zhāngqiáng duì gānggāng jìnmén de xiǎo wáng shuō.
“วันนี้อากาศร้อนมาก! ─ ─ คุณจะไปเซี่ยงไฮ้เมื่อไหร่” จางเฉียงพูดกับเสี่ยวหวางที่เพิ่งเข้ามาที่ประตู
“呜──”火车开动了。
“Wū ──” huǒchē kāidòngle.
หวูดดดดด รถไฟเริ่มออกตัวแล้ว
— – ～ | 连接号 | liánjiēhào | ยัติภังค์ หรือ เครื่องหมายเชื่อม
ใช้เชื่อมต่อคำ หรือข้อความที่เกี่ยวเนื่องกัน เช่น เวลา, สถานที่, สิ่งของ มีความหมายเท่ากับคำว่า “ถึง” หรือ เกี่ยวพันกัน
鲁迅（1881—1936）原名周树人，字豫才，浙江绍兴人。
Lǔxùn (1881—1936) yuánmíng zhōushùrén, zì yù cái, zhèjiāng shàoxīng rén.
หลวี่ ซวิ้น (1881-1936) เดิมชื่อ โจว ซู่ เหริน ซึ่งมีชื่อว่า ยวี่ ฉาย และเกิดที่เมืองเส้าซิง มณฑลเจ้อเจียง
人类的发展可以分为古猿—猿人—古人—新人这四个阶段。
Rénlèi de fǎ zhǎn kěyǐ fēn wéi gǔ yuán—yuánrén—gǔrén—xīnrén zhè sì gè jiēduàn.
การพัฒนาของมนุษยชาติสามารถแบ่งออกเป็นสี่ช่วงได้ดังนี้: ลิงโบราณ-มนุษย์วานร-มนุษย์โบราณ-มนุษย์ยุคใหม่
连接号ยังมีรูปแบบอื่นๆ ซึ่งสามารถใช้แทนกันได้ดังนี้ “-” 半字线 bàn zì xiàn、“～” 浪纹 làng wén
…… | 省略号 | shěnglüèhào | จุดประ หรือ เครื่องหมายไข่ปลา
ใช้เพื่อละข้อความที่ไม่ต้องการเขียนถึง แต่อยากบอกให้รู้ว่ามีต่อ เช่น การกตัวอย่างอะไรที่ผู้อ่านพอจะเดาต่อได้ คล้ายการใช้ ฯ และ ฯลฯ ในภาษาไทย หรือใช้ในการบอกสถานการณ์ว่าคำพูดนั้นขาดช่วง มักพบได้ในเรื่องเล่าหรือวรรณกรรม
在广州的花市上，牡丹、水仙、梅花、菊花、山茶……春秋冬三季的鲜花都挤在一起啦！
Zài guǎngzhōu de huāshì shàng, mǔdān, shuǐxiān, méihuā, júhuā, shānchá……chūn qiūdōng sānjì de xiānhuā dū jǐ zài yīqǐ la!
ที่ตลาดดอกไม้ในกวางโจวมีทั้ง ดอกโบตั๋น ดอกแดฟโฟดิล ดอกพลัม เบญจมาศ ดอกคามีเลีย ฯลฯ ดอกไม้จากฤดูใบไม้ผลิ ฤดูใบไม้ร่วง และฤดูหนาวมีอยู่เต็มตลาดอย่างเนืองแน่น!
我……没有……完成……任务。
Wǒ……méiyǒu……wánchéng……rènwù.
ฉัน…. ยังทำหน้าที่ …. ไม่…. สำเร็จ
《》〈〉| 书名号 | shūmínghào | เครื่องหมายชื่อหนังสือ
ใช้เพื่อบอกให้รู้ว่าเป็นชื่อหนังสือ ชื่อบทความ หรือ ชื่อเอกสาร ถ้าหากในชื่อนั้นมีทั้งชื่อหนังสือ และ ชื่อบทย่อย ใช้ 《》双书名号 ไว้ข้างนอก และ ใช้ 〈〉单书名号 ไว้ข้างในกับชื่อที่ต้องการเน้น
《〈中国工人〉发刊词》发表于1940年2月7日。
《〈Zhōngguó gōngrén〉 fākāncí》 fābiǎo yú 1940 nián 2 yuè 7 rì.
“บทนำ ‘คนงานชาวจีน'” ตีพิมพ์เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2483
· | 间隔号 | jiān’géhào | เครื่องหมายคั่น
ใช้เพื่อคั่น ชื่อกับนามสกุลของคนต่างชาติหรือชนกลุ่มน้อย ใช้คั่นชื่อหนังสือกับบทหรือฉบับได้ด้วยเช่นกัน
列奥纳多·达·芬奇
liè ào nà duō·dá·fēn qí
Leonardo da Vinci
《中国大百科全书·物理学》
“Zhōngguó dà bǎikē quánshū, wùlǐ xué”
“สารานุกรมของจีน, ฟิสิกส์”
．| 着重号 | zhuózhònghào | เครื่องหมายเน้นอักษร
เครื่องหมายนี้ใช้ง่ายๆ จุดข้างใต้อักษรที่อยากเน้น หากเขียนเป็นแนวตั้งจะจุดที่ด้านซ้ายของอักษรแทน ปัจจุบันจะเห็นแค่ในงานเขียนที่มีการตีพิมพ์ในระดับโรงพิมพ์เป็นส่วนใหญ่ เช่น นิยาย ไม่ค่อยพบเห็นการใช้ในสื่ออื่นๆ มากนัก (เนื่องด้วยไม่สามารถพิมพ์ 着重号 ในแพลทฟอร์มนี้ได้ จึงขอใช้ขีดเส้นใต้แทน)
看来，他彷佛用一千只眼睛瞧着。
Kàn lái, tā fǎngfú yòng yīqiān zhī yǎnjīng qiáozhe.
ดูแล้ว ราวกับว่าเขาใช้ดวงตากว่าพันดวงคอยจับจ้อง
___ | 专名号 | zhuānmínghào | เครื่องหมายสัญประกาศ หรือ เครื่องหมายขีดเส้นใต้
ใช้ขีดเส้นใต้ชื่อเฉพาะ เช่น ชื่อคน สถานที่ และราชวงศ์ เพื่อเน้น
司马相如者，汉蜀郡成都人也，字长卿。
Sīmǎ xiāng rú zhě, Hànshǔ jùn chéngdū rén yě, zì cháng qīng.
ซือหม่าเซียงหรู ชนเผ่าพื้นเมืองในเขตอำเภอฮั่นสู่ เมืองเฉิงตู หรืออีกชื่อคือ ฉางชิง
แม้ 标号 หลายๆ ตัว จะเป็นเอกลักษณ์ของการเขียนภาษาจีน แต่โดยรวมการใช้งานไม่ได้จัดว่ายากเกินไปเลย 标点符号 หลายๆตัวก็มีการใช้คล้ายการใช้เครื่องหมายวรรคตอนในภาษาไทยเช่นกัน เรื่องนี้คงต้องฝึกฝนการใช้งานเพื่อให้เชี่ยวชาญ จะทำให้งานเขียนภาษาจีนสื่อสารได้ชัดเจนขึ้นและดูโปรขึ้นได้อีกเยอะ
เรื่อง 标点符号 หวังว่าจะเป็นประโยชน์และเอาไปใช้เพิ่มทักษะการเขียนกัน ใครมีคำถามสงสัยตรงจุดไหนยังทักมาคุยกันได้นะครับ
ช่วงนี้เพจเราเปิดช่องทางใหม่ ทั้ง IG, TikTok และ YouTube โดยจะทำเป็นวีดีโอสั้นๆ สรุปความรู้เก่าๆ เพื่อทวนกัน สะดวกช่องทางไหนไปติดตามกันได้เลย
อ้างอิง
- เนื้อหาและตัวอย่างประโยค อ้างอิงจาก https://baike.baidu.com/item/标点符号/588793
- https://www.wallstreetenglish.in.th/เรียนภาษาอังกฤษ/รวม-punctuation-ในภาษาอังกฤษครบทุ/
- https://th.wikibooks.org/wiki/ภาษาไทย/ไวยากรณ์/การใช้เครื่องหมาย/การใช้เครื่องหมายวรรคตอน
