播客 (bōkè) หรือ Podcast เป็นหนึ่งในสื่อการเรียนรู้ด้วยตัวเองที่แอดมินใช้เป็นประจำ เพราะนอกจากจะสะดวกฟังที่ไหนก็ได้แล้ว หากเลือกช่องที่เจ้าของภาษามาพูดเอง จะได้เรียนรู้ทั้งสำเนียงและคำศัพท์ที่ใช้จริง
กระบวนการการเรียนรู้โดยการเริ่มต้นจากการฟังยังเป็นการจำลองกระบวนการการเรียนรู้ที่เราทำมาตั้งแต่เกิดเหมือนภาษาแม่ของเรา คือฟังก่อนแล้วเรียนรู้ความหมาย ค่อยๆซึมซับไป จนกระทั่งเรียนรู้ได้ดีขึ้นเรื่อยๆ
อีกข้อดีหนึ่งที่สื่ออื่นแทนไม่ได้คือ การฝึกฟังแบบไม่เห็นอักษรซึ่งมีประโยชน์มากเลยเวลาต้องไปใช้ฟังและพูดจริงๆ
วันนี้เลยจะมาแชร์หลักการและขั้นตอนการเรียนภาษาจีนด้วย 播客 ที่แอดมินใช้อยู่ให้ทุกคนเผื่อจะได้นำไปใช้ฝึกเรียนรู้เป็นสื่อเสริมนอกเหนือจากการเรียนในบทเรียนกัน
จริงแล้วๆ ขั้นตอนเหล่านี้แอดมินไม่ได้เป็นคนคิดค้นขึ้นเองทั้งหมดแต่นำจากหลายๆ ที่มาผสมกันจนเป็นขึ้นตอนของตัวเอง แต่หลักๆ ดัดแปลงมาจากขั้นตอนที่ Speak Chinese Naturally หนึ่งใน 播客 ที่แอดมินชื่นชอบมาก ไว้ในตอนต่อไปจะมาแชร์ 播客 ทั้งหมดในคลังของแอดมินอีกทีนะครับ
มาเริ่มกันเลยดีกว่า
ก่อนเริ่ม | เลือกระดับของ 播客 ที่เหมาะกับระดับภาษาของตัวเอง
ก่อนจะเข้าขั้นตอน ขออธิบายเพิ่มเติมนิดนึง การเรียนรู้ด้วยตัวเองควรเลือกสื่อที่เหมาะกับระดับภาษาที่เราพอไหว พอไหวในที่นี้คือสามารถฟังออกเข้าใจได้เกินอย่างน้อย 60% ของทั้งตอน แต่ถ้าจะให้ดีควรจะ 70% ขึ้นไป ถ้าหากเราเลือกระดับที่ยากเกินไปจะทำให้ท้อไปซะก่อนและพาลจะรู้สึกว่าการเรียนภาษาไม่สนุกไป
วิธีวัดว่า 播客 นั้นพอเหมาะกับเราหรือไม่ ทำง่ายแค่ 3 ขั้นตอนนี้
- เปิดฟังโดยห้ามดูสคริปต์ และ ฟังให้จบ 1 รอบ
- ฟังจบแล้วลองพยายามเขียนสรุปสิ่งที่เราเข้าใจดู
- ลองประเมินดูว่าเราเข้าใจกี่เปอร์เซ็นต์
- ใช้อันนี้ก็ได้ แต่แนะนำให้หาระดับยากขึ้น | ถ้าเขียนได้สบายๆ มีไม่รู้ความหมายนิดหน่อย น่าจะอยู่ที่ 90% – 100%
- ระดับกำลังท้าทาย | ถ้าเกาหัวแกรก เดาความหมายประโยคหรือศัพท์ไม่ได้ไม่เกินครึ่งตอน ของตอน น่าจะอยู่ที่ 60 – 90%
- ควรเลือกอันที่ง่ายขึ้น | ถ้าเขียนไม่ออกเลย หรือ เขียนได้ไม่ถึงครึ่งตอน น่าจะต่ำกว่า 50%
เมื่อเลือก 播客 ที่เหมาะกับเราได้แล้วมาเริ่มขั้นตอนกันเลย
1 | ฟัง 播客 โดยที่ไม่เปิดสคริปต์ก่อนส้ก 2-3 ครั้ง ฝึกทั้งฟังและเดา แล้วเขียนสรุปดู
ฝึกให้สมองได้ฟังและได้เดาแบบไม่พร้อมก่อนนี่แหละดีที่สุด ในสถานการณ์จริงเราก็ไม่มีทางรู้ว่าเขาจะพูดอะไร หลักการนี้ก็จำลองคล้ายๆ กัน เปิด 播客 โดยที่เรายังไม่รู้สคริปต์ สัก 2-3 รอบ ฟังจบแล้วลองเขียนสรุปดูว่าเราเข้าใจว่าอะไรเอาไว้เปรียบเทียบ อย่าเพิ่งเปิดดิกชันนารีหรือหาข้อมูลก่อนเด็ดขาดนะ ถ้าอยากท้าทายหน่อยก็เขียนสรุปเป็นภาษาจีนเลย
ทักษะที่ฝึก: ฟัง เขียน
2 | อ่าน 文本 หาคำศัพท์ที่ไม่รู้ ทำความเข้าใจก่อน บันทึกสิ่งที่เรียนรู้ไว้
ฟังจบแล้วมาลองเปิด 文本 (wénběn | ปกติแปลว่าข้อความที่เขียนเป็นบทความ แต่กรณีนี้แปลได้ว่าบท หรือ สคริปต์) มาอ่าน หาศัพท์และประโยคที่ไม่เข้าใจ เปิดดิกชันนารี เสิร์ชหาข้อมูล ถามเหล่าซือ หรือ ถามเพื่อน ทำความเข้าใจ 文本 ให้เรียบร้อย บันทึกสิ่งที่ได้เรียนรู้ไว้ทั้งประโยค คำศัพท์และเรื่องราวใส่คลังของเรา
ทักษะที่ฝึก: อ่าน
3 | กลับมาฟัง 播客 อีกครั้ง คราวนี้ฟังไปด้วยอ่าน 文本 ไปด้วย
ทำความเข้าใจเรียบร้อยแล้ว คราวนี้เอา 文本 มากางพร้อมฟัง 播客 ไปเลยอีกรอบ ฟังพร้อมอ่านไปด้วย คราวนี้จะได้เข้าใจทุกอย่างชัดเจน แนะนำฟังสัก 2 รอบ แต่อยากฟังซ้ำกี่รอบก็ตามสะดวก แล้วลองเทียบดูว่าที่เราสรุปก่อนหน้านี้ กับตอนนี้ต่างกันขนาดไหน
ทักษะที่ฝึก: ฟัง อ่าน
4 | อ่านออกเสียง พยายามออกเสียงให้เหมือน 播客 แล้วบันทึกไว้ปรับแก้
ใครว่าฝึกฟังแล้วจะฝึกทักษะการพูดไม่ได้ ขั้นตอนนี้คือขุมทรัพย์สำหรับการฝึกออกเสียงเลย อ่านออกเสียงจาก 文本 พยายามอ่านออกเสียงให้เหมือน 播客 มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ และอัดคลิปเสียงหรือคลิปวิดีโอไว้ กลับมาฟังซ้ำสลับฟัง 播客 วิธีการนี้จะช่วยให้เราเห็นการออกเสียงของตัวเอง และ พัฒนาการออกเสียงได้ด้วย แม้จะไม่ใช่การพูดโต้ตอบ แต่ก็ช่วยแก้ไขสำเนียง การออกเสียง และสร้างความเคยชินกับภาษาจีนให้แก่ปากและสมองของเรามากๆ เวลาพูดจริงก็จะคล่องขึ้นเรื่อยๆ
ทักษะที่ฝึก: พูด ฟัง
5 | จัดเวลาทวนซ้ำ ไม่ต้องรีบร้อน เอาเท่าที่ไหว แต่ขอให้ทำซ้ำอย่างต่อเนื่อง
การเรียนรู้ที่ดีต้องมีการฝึกฝนและทบทวนซ้ำ จัดเวลาตามที่สะดวกโดยไม่ต้องรีบร้อน อาจจะ 2 วันครั้ง ให้เวลา 1 ตอนประมาณ 1 – 2 สัปดาห์ เมื่อเคยชินแล้วจะบีบระยะเวลาให้สั้นลงก็ได้ แต่แนะนำที่ 1 สัปดาห์ต่อ 1 ตอนกำลังดีครับ
เพิ่มเติม | อย่าท้อ ทำสัก 2-3 ตอนคุณจะเห็นพัฒนาการ หากเบื่อ 播客 ก็เปลี่ยนไปใช้คลิปสั้นที่พูดภาษาจีนบ้างก็ได้
ตอนที่เราฝึกฝนการเรียนรู้ด้วยกระบวนการนี้ โดยเฉพาะเพื่อเรารู้สึกว่า 播客 นี้อยู่ในระดับที่ค่อนข้างท้าทาย 3-4 วันแรกจะรู้สึกท้อมากๆเลย โหคำศัพท์ที่ไม่รู้หรือจำไม่ได้ รวมๆกันตั้ง 90 คำเลยเหรอ
แต่!! อย่าเพิ่งท้อ!
เราแค่ยังไม่เคยชิน ให้เวลาทดลองกับวิธีการนี้และ 播客 สักประมาณ 1-2 เดือน แล้วคุณจะเห็นพัฒนาการทางภาษาของคุณดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด แถมมีหลักฐานพิสูจน์ด้วยจากการเขียนสรุป และการอัดเสียงหรือวิดีโอ
อย่างไรก็ตาม หากคุณรู้สึกว่าเบื่อ 播客 หรือมองว่าไม่ใช่สไตล์ที่ชอบ แนะนำเป็นอย่างยิ่งให้หาสื่ออื่นๆ มาสลับบ้าง เช่น คลิปสั้น หรือ หนังสือ แล้ววางแผนรวมถึงจัดเวลาให้เหมาะกับตัวเองอีกที
แอดมินใช้แอพ Notion เพื่อจัดระบบขั้นตอนการเรียนรู้นี้ และไว้รวมทั้ง 播客、文本、记录音和视频 ไว้ด้วยกัน และเขียนขั้นตอนทั้งหมดนี้ไว้ใน Template แจกให้ใช้ฟรีด้วย ใครสนใจลองย้อนกลับไปอ่านได้ที่นี่
ไว้แอดมินมาแชร์ในตอนต่อๆ ไป ด้วยวิธีการเรียนรู้ด้วยสื่อและวิธีการอื่นๆ เช่นคลิปวิดีโอ การฝึกพูด ใครเอาวิธีการนี้ไปใช้แล้ว ได้ผลยังไงมาแชร์ให้ฟังหน่อยนะครับ หรือ ถ้าใครมีวิธีการเรียนรู้อย่างไรมาแบ่งปันก็ได้เลย เผื่อจะได้พัฒนาวิธีการเรียนรู้ไปด้วยกัน
ติดตามเรื่องราวภาษาจีนย่อยง่ายๆ ด้วยภาพ หรือมีเรื่องอะไรเกี่ยวกับภาษาจีน มาคุยกันได้ที่